Αρκετοί άνθρωποι πιστεύουν ότι στα σημερινά «Δημοκρατικά Πολιτεύματα» υπηρετούνται συστηματικά τα συμφέροντα των ολίγων που άμεσα και έμμεσα ασκούν την εξουσία. Το γεγονός αυτό οδηγεί στην ανάγκη για διαρκή πάλη μεταξύ των απλών ανθρώπων που έχουν το στάτους του αρχόμενου και των ολίγων που έχουν το στάτους του άρχοντος. Οι άνθρωποι αυτοί πιστεύουν ότι η πάλη αρχόντων – αρχομένων, η πάλη των τάξεων, αποτελεί νομοτελειακή ανάγκη.
Είναι προφανές ότι αυτή η άποψη/δόγμα έχει έννοια και λογική όταν η εξουσία ασκείται από τους ολίγους αιρετούς ή αυθαίρετους (αυτό – αιρετούς) αντιπροσώπους των πολιτών. Αντίθετα, όταν η εξουσία ασκείται άμεσα από το Σύνολο των ίδιων των πολιτών, αυτή η πάλη ούτε έννοια, ούτε λογική, αλλά ούτε και πρακτική δυνατότητα έχει. Η πάλη με τον εαυτό μας είναι μια εσωτερική πάλη με τη συνείδηση μας και όχι πάλη μεταξύ ανθρώπων. Αυτή την εσωτερική πάλη πρέπει να πραγματοποιεί ο άνθρωπος ως το μοναδικό έμβιο ον που είναι προικισμένο από τη Φύση με τη δύναμη της λογικής· με τη δύναμη των ενστίκτων και των κινήτρων, που έχουν όλα τα έμβια όντα, αλλά και τη δύναμη της λογικής που προνομιακά έχει ο άνθρωπος.
Παρά την κρατούσα αντίληψη ότι η πάλη αρχομένων – αρχόντων υπηρετεί τα συμφέροντα των αρχομένων, αυτή η πάλη κατά βάθος υπηρετεί περισσότερο τα συμφέροντα του κατεστημένου των αρχόντων. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι κορυφαία επιδίωξη/στόχος αυτών είναι η μονοπώληση του στάτους του άρχοντος και ότι το στέριωμα, έστω και της ιδέας, του άρχοντος και αρχόμενου πολίτη αποτελεί το μεγάλο κίνδυνο και εχθρό τους. Η πάλη των τάξεων είναι η ντε φάκτο αποδοχή του δόγματος ότι οι κοινωνίες νομοτελειακά δομούνται από δύο κατηγορίες πολιτών, τους άρχοντες και τους αρχόμενους. Αυτό το δόγμα όμως είναι 180 μοίρες αντίθετο με τη φυσική νομοτέλεια. Οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι· δεν γίνονται ελεύθεροι από τους νόμους των σοφών ανθρώπων. Οι σοφοί απλά αντιλαμβάνονται τη φυσική νομοτέλεια.
Σημαντική παρατήρηση είναι ότι το κόστος αυτής της πάλης κατά κανόνα πληρώνεται από τους αρχόμενους και όχι από τους άρχοντες. Μια τέτοια όμως πάλη, που συστηματικά το κόστος πληρώνεται από τους αρχόμενους, μοιάζει με παραλογισμό, μοιάζει με αυτοτιμωρία των αρχομένων.
Οι σκέψεις αυτές οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η πάλη αρχόντων- αρχομένων λειτουργεί σαν ισχυρό ηθικό υποστύλωμα για το στέριωμα της άποψης ότι «πρέπει να υπάρχουν άρχοντες, δεν γίνεται αλλιώς»· σαν υποστύλωμα για τη λογική και ηθική νομιμοποίηση της ολιγαρχίας και πολλές φορές για τη γένεση της ολιγαρχίας.
Το πραγματικό και μακροπρόθεσμο συμφέρον των ανθρώπων δεν είναι η πάλη αλλά η ορθολογική συμμετοχή τους στην άσκηση της εξουσίας· είναι η απόκτηση του στάτους του άρχοντος και αρχόμενου. Αυτή η επιδίωξη ταυτίζεται με την αναγέννηση της αρχαιοελληνικής, της Άμεσης Δημοκρατία, της οποίας οι αρχές και οι πρακτικές προφανώς θα προσαρμοστούν στα οικονομικά, κοινωνικά και ιδίως τεχνολογικά δεδομένα του 21ου αιώνα.
Γιατί όμως οι ανωτέρω λογικές και ηθικές αρχές δεν μπόρεσαν να εφαρμοσθούν στα περίπου 4000 χρόνια της γνωστής ιστορίας των ανθρώπων; Γιατί η εφαρμογή αυτών των αρχών πρακτικά περιορίσθηκε σε ένα μικρό παράθυρο του χωροχρόνου με στοιχεία: Ελλάδα, Αθήνα, 6ος, 5ος ,μέσα 4ου, αιώνα Π.Χ ;
Στο θεμελιώδες αυτό ερώτημα, που έπαιξε και παίζει σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση και επικράτηση των διαφόρων πολιτευμάτων, η απάντηση είναι:
(1) Γιατί η επικοινωνίας των ανθρώπων, που μέχρι χθες απαιτούσε τη φυσική παρουσία τους σε κοινό χώρο και χρόνο, δημιουργούσε αξεπέραστες λειτουργικές και οικονομικές δυσχέρειες για τη λειτουργία της Άμεσης Δημοκρατίας. Αυτές οι δυσχέρειες επικοινωνίας μπόρεσαν να αντιμετωπισθούν μερικώς, μόνο στα μικρά κράτη -πόλεις της αρχαίας Ελλάδας. Όταν τα κράτη-πόλεις πέθαναν, πέθανε και η Δημοκρατία.
(2) Γιατί το κατεστημένο της κάθε μορφής εξουσίας (πολιτικής, οικονομικής, πνευματικής), σκόπιμα στρέβλωσε τον τρόπο άσκησης εξουσίας από το Σύνολο (set) των πολιτών . Στο πολίτευμα της Άμεσης Δημοκρατίας το Σύνολο [1] των πολιτών λαμβάνει μόνο τις μεγάλες αποφάσεις ( ακριβώς όπως ένας Μονάρχης) και τις ελάσσονες, που επάγονται και περιορίζονται από τις μεγάλες, τις λαμβάνουν οι υπηρέτες τους. Αντί αυτού, σκόπιμα δημιουργήθηκε η λανθασμένη αντίληψη ότι στο πολίτευμα αυτό όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται από το Σύνολο των πολιτών, γεγονός που προφανώς οδηγεί σε αδυναμία άσκησης της εξουσίας. Σε αδυναμία όμως άσκησης της εξουσία θα οδηγείτο και ο μονάρχης αν δεν περιοριζόταν στη λήψη των μεγάλων αποφάσεων αλλά ελάμβανε και την πληθώρα των ελασσόνων τις οποίες αναθέτει στους υπηρέτες του. Στην Άμεση Δημοκρατία το Σύνολο των πολιτών έχει την εξουσία και το ρόλο του μονάρχη και οι άρχοντες το ρόλο του υπηρέτη των πολιτών. Το τι ισχύει στις σημερινές «Δημοκρατίες» και το τι οι περισσότεροι πιστεύουν ότι είναι η Άμεση Δημοκρατία, είναι λίγο -πολύ γνωστό.
(3) Γιατί τα συμφέροντα του κατεστημένου της εξουσίας είναι αντίθετα προ τις αρχές της Άμεσης Δημοκρατίας. Η δημιουργία των αρχόντων και αρχομένων πολιτών, αποτελεί την οριστική ακύρωση, τόσο του κατεστημένου της εξουσίας όσο και του κάθε μορφής κατεστημένου. Οι διάφορες μορφές κατεστημένης ολιγαρχίας, (πολιτική, οικονομική, πνευματική) έχουν τόσο ισχυρή αλληλεξάρτηση, ώστε δύσκολα ξεχωρίζεις ποια είναι εκείνη που γέννησε τις άλλες· όπως στην περίπτωση της κότας και του αυγού. Η μήτρα που γέννησε όλες τις μορφές ολιγαρχίας είναι η ακύρωση του φυσικού στάτους του άρχοντος και αρχόμενου ανθρώπου και όχι μία από τις μορφές της.
Από τις ανωτέρω αιτίες, η πρώτη αποτελούσε μέχρι χθες τη μεγαλύτερη δυσχέρεια που καθιστούσε την Άμεση Δημοκρατία ένα πολίτευμα χωρίς λειτουργική και οικονομική εφικτότητα για κράτη των σημερινών μεγεθών έκτασης και πληθυσμού. Αυτό είναι αποτέλεσμα του τρόπου επικοινωνίας των ανθρώπων, που μέχρι χθες απαιτούσε τη φυσική παρουσία τους σε κοινό τόπο και χρόνο· που απαιτούσε την παρουσία των πολιτών στην Πνύκα τον ίδιο χρόνο. Η σημαντική αυτή δυσχέρεια, σήμερα αντιμετωπίζεται, εύκολα και με ελάχιστο κόστος, με τις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας. Χάρη στην τεχνολογία οι πολίτες δεν θα χρειασθεί σήμερα να πηγαίνουν στη Πνύκα. Η Πνύκα, η Ψηφιακή Πνύκα θα πηγαίνει στους πολίτες και μάλιστα όχι σε κοινό χρόνο αλλά σε χρόνο που θα επιλέγει ο ίδιος ο πολίτης.
Η δεύτερη αιτία ανήκει στην κατηγορία των «κατεστημένων αντιλήψεων» που η άνθρωποι έχουν για ορισμένα σημαντικά προβλήματα. Μια τέτοια καθεστηκυία αντίληψη αναφέρει ο τιμηθείς με βραβείο Νόμπελ Ρώσος Φυσικός Λεβ Λαντάου στο βιβλίο του «Τι είναι η Θεωρία της Σχετικότητας» [2]. Στο βιβλίο αυτό ο Λαντάου αναφέρει το ακόλουθο επιχείρημα, που οι τότε ειδήμονες προέβαλαν για να στηρίξουν την καθεστηκυία αντίληψη της επίπεδης γης και να απορρίψουν την άποψη ότι η Γή ήταν σφαιρική : «Αν η γη ήταν σφαιρική, τότε οι άνθρωποι του Νοτίου Ημισφαιρίου θα έπρεπε να περπατάνε…. με το κεφάλι στη Γη και τα πόδια στον Ουρανό» [3]. Κάτι ανάλογο ισχύει και για τα επιχειρήματα των σημερινών ειδημόνων που υποστηρίζουν ότι η Άμεση Δημοκρατία είναι ένα ουτοπικό πολίτευμα.
Η τρίτη αιτία είναι ισχυρή όσο είναι ισχυρές οι αιτίες (1) και (2). Αυτό συμβαίνει γιατί οι ασκούντες την εξουσία δεν έχουν δική τους ισχύ αλλά έχουν μόνο το συμβατικό /θεσμικό δικαίωμα να συντονίζουν και να διαχειρίζονται την ισχύ των πολιτών. Η απόκτηση αυτού του συμβατικού δικαιώματος γίνεται με διάφορα μέσα· ελευθέρα και εξαναγκασμένα, λογικά και παράλογα, ηθικά και ανήθικά. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι ασκούντες την εξουσία δεν μπορούν να γίνουν μόνιμοι ιδιοκτήτες της αμεταβίβαστης εξουσίας των πολιτών.
Παραπομπές
Στα Μαθηματικά ( Θεωρία Συνόλων) το Σύνολο θεωρείται ως μια αυτόνομη οντότητα της οποίας η νομοτέλεια της συμπεριφοράς της είναι διαφορετική από αυτήν των στοιχείων από τα οποία αποτελείται το Σύνολο (Set)
[1] Λεβ Λανταου-Γιουρι Ρουμερ. Τι είναι η Θεωρία της Σχετικότητας. Εκδόσεις Κορότζη 1983.
[1] Όπως εξηγεί ο Λαντάου, η τεκμηρίωση αυτού του επιχειρήματος στηρίζεται σε δύο συμπεράσματα/απόψεις : (1) Η διεύθυνση της κατακόρυφου είναι πάντοτε από το κεφάλι στα πόδια. (2) Η διεύθυνση της κατακόρυφου είναι σταθερή στο χώρο . Το (1) συμπέρασμα ισχύει. Το (2) όμως δεν ισχύει γιατί η κατακόρυφος δεν έχει σταθερή, όπως πίστευαν, διεύθυνση. Σήμερα ξέρουμε ότι η διεύθυνση της συμπίπτει με τη ακτίνα της Γης και γι’ αυτό έχει κατεύθυνση σε όλα τα μέρη της γης από το κεφάλι στα πόδια.