Επαναλαμβάνουμε για πολλοστή φορά ότι η κυβέρνηση παίζει κρυφτούλι με την τρόικα και ενδιαφέρεται περισσότερο για την μη τήρηση των όρων του Μνημονίου, που η ίδια πρότεινε και υπέγραψε με τους δανειστές μας, παρά για έξοδο της ελληνικής οικονομίας από την κρίση.
Πιστεύοντας, εξάλλου, στην ρήση του Τζων Μαίηναρντ Κέυνς ότι “μακροπροθέσμως όλοι θα είμεθα νεκροί”, ο Γ. Α. Παπανδρέου ακολουθεί την τακτική του “λέγε πολλά και κάνε λίγα”. Έτσι, τα μόνα ουσιαστικά μέτρα που πάρθηκαν στους 18 μήνες του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία είναι οι μειώσεις μισθών, συντάξεων και κάποιων εξωφρενικών επιδομάτων και η θεωρητική καταπολέμηση της φοροδιαφυγής με αστυνομικά μέτρα αμφιβόλου αποτελεσματικότητας.
Ωστόσο, στην τακτική του αυτή ο πρωθυπουργός έχει δύο καλούς συμμάχους. Ο ένας είναι ο δισεκατομμυριούχος Τζωρτζ Σόρος και ο άλλος η κρίση στον αραβικό κόσμο. Η τελευταία κάνει εξαιρετικά δύσκολη την μη ευμενή μεταχείριση της χώρας μας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, γιατί δεν είναι ώρα η Ευρώπη να αντιμετωπίσει και στην Ελλάδα αραβικού τύπου κοινωνικές αναταραχές, αλλά ούτε και μαζική μετανάστευση. Από την πλευρά του, ο Τζωρτζ Σόρος πρότεινε στον πρωθυπουργό να σκεφθεί σοβαρά την “οικειοθελή συνεννόηση” με τις αγορές, ώστε να αποφευχθεί μία οδυνηρή αναδιάρθρωση χρέους.
Ο νέος αυτός όρος, εμπνεύσεως του Αμερικανο-Ούγγρου επιχειρηματία, έγκειται σε συνεννοήσεις με τις αγορές και αφορά επέκταση της συμφωνίας επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής χρεών με αλλαγή επιτοκίων – όπως πρόκειται να γίνει με τα δάνεια της τρόικας – στα υπόλοιπα τρέχοντα ομολογιακά δάνεια που λήγουν την επίμαχη τετραετία 2012-2015. Όπως αποκάλυψε το περιοδικό “Κεφάλαιο”, η Κομισιόν, παρά τις ρητές δηλώσεις του αρμόδιου Επιτρόπου Όλι Ρεν για απόρριψη κάθε ιδέας αναδιάρθρωσης του χρέους, ανεπισήμως εμφανίζεται να ευνοεί διαδικασίες “οικειοθελούς συνεννόησης” της ελληνικής κυβέρνησης με τις αγορές για την επιμήκυνση του ομολογιακού χρέους που λήγει τα δύσκολα χρόνια που ακολουθούν, αλλά “με πρωτοβουλία της Ελλάδας και όχι των κοινοτικών αρχών”.
Μια τέτοια διαδικασία θα μπορούσε να παρακολουθείται ευνοϊκά από την Επιτροπή, με την προϋπόθεση αυτή να μην δημιουργεί κλίμα συνολικής αναδιάρθρωσης του χρέους με ζημίες για τους ομολογιούχους, υποστήριξε σε κατ’ ιδίαν συζήτηση υπηρεσιακός παράγοντας της Επιτροπής στο “Κεφάλαιο” και στο Capital.gr. Χαρακτηριστικό είναι ότι την ίδια ακριβώς λύση χαρακτήρισε “αυτονόητη” με δηλώσεις του στην Ουάσινγκτον ο Λουκάς Παπαδήμος, απορρίπτοντας παράλληλα κάθε ιδέα για αναδιάρθρωση του χρέους με “κούρεμα” των κρατικών ομολόγων. Επιπρόσθετα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκαγκ Σόϊμπλε, με δηλώσεις του στους δημοσιογράφους μετά το Eurogroup, για πρώτη φορά παραδέχθηκε ότι ίσως η επιμήκυνση και η μείωση του επιτοκίου που έχει συμφωνηθεί για την Ελλάδα να μην είναι επαρκής όρος για την αντιμετώπιση της δυσκολίας που έχει η χώρα με το χρέος, σπάζοντας το μορατόριουμ που υπήρχε μέχρι σήμερα για κάθε δημόσια συζήτηση επί του θέματος από πλευράς Συμβουλίου και Επιτροπής.
Σε τεχνικό επίπεδο, η διαδικασία “οικειοθελούς συνεννόησης” προϋποθέτει την διατήρηση της υποχρέωσης αποπληρωμής της ονομαστικής αξίας του χρέους, αλλά επιτρέπει “οικεία θελήσει” την συμφωνία μεταξύ δανειστή και δανειζόμενου για την αλλαγή της διάρκειάς του και την αλλαγή του επιτοκίου.
Διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι επισήμως δεν έχει γίνει καμμία τέτοια συζήτηση μέχρι σήμερα, αλλά αν μια τέτοια διαδικασία δρομολογηθεί με πρωτοβουλία της Ελλάδας, τότε η συμφωνία που έχει προηγηθεί στη Σύνοδο Κορυφής για επιμήκυνση του δανείου της τρόϊκας για 7,5 χρόνια και η μείωση κατά μία μονάδα του επιτοκίου θα μπορούσε να αποτελεί μία βάση διαπραγμάτευσης. Με άλλα λόγια, αν και τεχνικά αρκετά δύσκολη αυτή η λύση, η δρομολόγησή της θα επέτρεπε στην κυβέρνηση να αποφύγει προσωρινά αποκρατικοποιήσεις και αξιοποιήσεις δημόσιας περιουσίας, που και χρόνο απαιτούν αλλά και πολιτικό κόστος έχουν.
Είναι πάντως πολύ πιθανόν, σε μία προσπάθεια οικονομικού λαϊκισμού, η κυβέρνηση να παίξει το χαρτί της “οικειοθελούς συνεννόησης” ώστε να δημιουργήσει φρούδες ελπίδες, πολιτικά εκμεταλλεύσιμες. Εξάλλου, με τέτοιες μεθοδεύσεις συμπολίτευση και αντιπολίτευση θα προσπαθούν να παραπλανούν τον λαό και να τού αποκρύπτουν ότι, για να ξαναμπεί η Ελλάδα σε περίοδο ευημερίας, ίσως 15-20 χρόνια να μην είναι αρκετά. Μέχρι τότε, όμως, ποιος ζει και ποιος πεθαίνει.
Ο Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλος είναι δημοσιογράφος. Επίτιμος διεθνής πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και πρώην πρόεδρος της ΈΣΠΗΤ.
