Ο κ. Χανς Βέρνερ Σεν δεν είναι ένα τυχαίο πρόσωπο. Πρόκειται για τον πρόεδρο του πολυφημισμένου γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (IFO), το οποίο, από καιρό τώρα, υποστηρίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) παίζει με την φωτιά. Και παίζει με την φωτιά γιατί η δημιουργία της ευρωζώνης έγινε με μεγάλη ελαφρότητα και χωρίς να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν η παγκόσμια οικονομική πραγματικότητα. Αναφερόμενος στην ελληνική περίπτωση, ο κ. Χανς Βέρνερ Σεν είναι κατηγορηματικός. Σε συνέντευξή του στην μεγάλη βελγική οικονομική εφημερίδα ‘Les Echos’, η οποία γιορτάζει τα 130 χρόνια κυκλοφορίας της, ο πρόεδρος του IFO τονίζει ότι η Ελλάδα πρέπει να βοηθηθεί να αποχωρήσει από την ευρωζώνη και να υιοθετήσει εκ νέου την δραχμή.
“Το ελληνικό χρέος είναι τεράστιο”, τονίζει. “Ακόμα και με περικοπές, δεν πρόκειται ποτέ να αποπληρωθεί. Η Αθήνα, που υπερδανείστηκε όταν μπήκε στην ευρωζώνη χωρίς να κάνει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, δεν πρόκειται ποτέ να βγει από το αδιέξοδο. Θα υποφέρει έτσι για πολλά χρόνια από υψηλή ανεργία και ύφεση, με ό,τι η κατάσταση αυτή συνεπάγεται από κοινωνικής και πολιτικής πλευράς. Είναι λοιπόν σκόπιμο να βοηθηθεί η χώρα να μετατρέψει τα χρέη της σε δραχμές. Για να γίνει η Ελλάδα εξίσου ανταγωνιστική με την Τουρκία πρέπει να υποτιμήσει το νόμισμά της τουλάχιστον 44%. Κάθε άλλη λύση είναι μύθος…
“Η Ευρώπη σήμερα κερδίζει χρόνο απέναντι στο αναπόφευκτο. Δείχνει παντελή έλλειψη θάρρους. Τα διάφορα σχέδια σωτηρίας θα ήσαν χρήσιμα εάν έπρεπε να διαχειριστούμε απλώς την νευρικότητα των αγορών, έχοντας πίσω μας ισχυρές και αποτελεσματικές οικονομίες. Κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει. Στην ευρωζώνη παρατηρούνται θεμελιώδεις διαρθρωτικές ανισορροπίες, οι οποίες ποτέ δεν θα διορθωθούν αν ορισμένες χώρες δεν καταστούν φθηνότερες. Για να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητά τους, μισθοί και τιμές πρέπει να μειωθούν. Όμως οι πολιτικοί αρνούνται να δουν κατάματα την πραγματικότητα. Έχουν διαγνώσει μια κακή ασθένεια και την αντιμετωπίζουν με κακά φάρμακα…
“Η ιστορία αυτή θα έχει άσχημο τέλος. Η κοινωνικοποίηση των δημοσίων χρεών επιτρέπει σε κάποιες κυβερνήσεις να αναπνέουν για λίγο νομίζοντας ότι κερδίζουν χρόνο, ενώ στην ουσία χάνουν. Αυτά τα περίφημα σχέδια διασώσεως θα αδειάσουν τα ταμεία των πλουσίων χωρών και σε μία πενταετία η όλη κατάσταση θα πάρει δραματικές διαστάσεις. Οι χώρες που βοηθούνται δεν θα κάνουν απολύτως τίποτε και τότε το πλοίο θα βουλιάξει αύτανδρο… Στο μεταξύ, όμως, οι πλούσιοι Έλληνες και Ιταλοί θα έχουν τοποθετήσει τα κεφάλαιά τους σε άλλες χώρες και σίγουρα θα γίνουν πλουσιότεροι. Όσο για την Γαλλία και την Γερμανία, θα βρεθούν σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Αυτό θα το προεξοφλήσουν σε κάποια φάση οι αγορές και θα δείτε τί έχει να γίνει…”.
Αυτά και άλλα τινα υποστηρίζει ο πρόεδρος του IFO και, όπως διαπιστώσαμε προσφάτως στην βελγική πρωτεύουσα, οι απόψεις του κερδίζουν έδαφος σε αρκετούς τεχνοκρατικούς, τραπεζικούς και επιχειρηματικούς κύκλους. Όπως έγινε γνωστό, μία ομάδα οικονομολόγων στην Γαλλία που είναι σύμβουλος του εκάστοτε Γάλλου πρωθυπουργού, μελετά σχέδιο δημιουργίας δύο ξεχωριστών ευρωζωνών –το οποίο, όμως, από τεχνικής πλευράς, δεν είναι ούτε απλό, ούτε πολύ εύκολο να γίνει σε διάστημα τέτοιο που θα απέτρεπε μία γενική κατάρρευση της ευρωζώνης. Από την πλευρά τους, Βρετανοί και Βέλγοι οικονομολόγοι επεξεργάζονται σενάρια τρόπου εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη, γιατί προδικάζουν ότι στην χώρα μας δεν υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις ικανές να αναλάβουν το κόστος ενός σοβαρού και εις βάθος μεταρρυθμιστικού έργου. Προβλέπουν έτσι ότι η χώρα θα βυθίζεται στην ύφεση και στην ανεργία, πράγμα ευνοϊκό για ακραίες πολιτικές εξελίξεις.
Κορυφαία προσωπικότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μάς είπε ότι “οι Έλληνες πολιτικοί έχουν μία τελείως κοντόθωρη αντίληψη για την οικονομία, με αποτέλεσμα να αξιοποιήσουν την είσοδό μας στην ευρωζώνη όχι για να κάνουν έργο αλλά για να ικανοποιούν βραχυπροθέσμως εκλογικές πελατείες”. Τεράστιες ευθύνες αποδίδονται έτσι στις κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας, η οποία τελικά δεν απέφυγε τον εκλογικό καταποντισμό το 2009, αλλά και στον κ. Γιώργο Παπανδρέου για την ανεύθυνη αντιπολίτευση που άσκησε την περίοδο 2004-2009. Τελικά δε ούτε αυτός απέφυγε το πικρό ποτήρι της πολιτικής ανευθυνότητος.
Ωστόσο, πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι στους κόλπους της Επιτροπής η Ελλάδα έχει και κάποιους συμμάχους. Είναι αυτοί που ανεπισήμως έχουν διαβεβαιώσει τον πρόεδρο της Επιτροπής κ. Μ. Μπαρόζο ότι η χώρα μας έχει σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες, αν μπορέσει να αξιοποιήσει γρήγορα μέρος της ακίνητης περιουσίας της, καθώς και άϋλα αναπτυξιακά πλεονεκτήματά της, όπως είναι για παράδειγμα το κλίμα της και οι σχετικά καλές, λόγω Ολυμπιακών Αγώνων, υποδομές της. Θετικό κρίνεται επίσης και το γενικότερο μορφωτικό επίπεδο της χώρας, παρά τις τεράστιες εκπαιδευτικές ανεπάρκειες.
Σε non paper υπογραμμίζεται ότι, με συντονισμένες προσπάθειες και εφόσον το ταχύτερο δυνατόν απαλλαγεί από την γραφειοκρατία και την διαφθορά, η Ελλάδα θα μπορούσε ταχύτερα από άλλες χώρες να εισέλθει σε φάση αναπτύξεως, με ναυαρχίδες της τον τουρισμό, την βιομηχανία ειδών διατροφής, τις ιατρικές υπηρεσίες και την εκπαίδευση. Στο πλαίσιο αυτό, αναμένονται συγκεκριμένα δείγματα γραφής από την κυβέρνηση του κ. Λουκά Παπαδήμου, πέρα από τις μακροοικονομικές προσπάθειες που θα κάνει για να αποφευχθεί η οριστική πτώχευση της χώρας.
Υπό αυτές τις συνθήκες, το εξάμηνο που ακολουθεί θα είναι αποφασιστικό για την παραμονή ή όχι της χώρας στην ευρωζώνη, όπου οι θετικές εκτιμήσεις είναι για την ώρα ελάχιστες. Με άλλα λόγια, όταν γίνεται λόγος για την Ελλάδα, δεν τίθεται το ερώτημα αν θα παραμείνει στην ευρωζώνη αλλά πότε θα αποχωρήσει από αυτήν. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό από ψυχολογικής πλευράς –για όσους καταλαβαίνουν, βέβαια…
Ο Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλος είναι δημοσιογράφος. Επίτιμος διεθνής πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και πρώην πρόεδρος της ΈΣΠΗΤ.
