Κατ’ αρχάς δηλώνω μόνιμος ακροατής του «Τρίτου» (όταν υπήρχε) και μεγαλωμένος με κλασική και τζαζ από μικρή ηλικία. Οι γονείς μου με πήγαιναν στο Ηρώδειο, στη Λυρική και στο θέατρο Τέχνης συχνά. Όχι από πολύ μικρή ηλικία αλλά σίγουρα από την εφηβεία και μετά.
Ώριμος πατέρας τώρα πιά προσπαθώ να προσφέρω στο παιδί μου την καλλιέργεια που θεωρώ σημαντική για κάθε άνθρωπο. Αυτή λοιπόν περιλαμβάνει καί την Όπερα για παιδιά. Χρειάζεται όμως πάρα πολύ προσοχή ώστε μία καλή πρόθεση να μην οδηγήσει σε καταστροφικό αποτέλεσμα.
Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν αναρίθμητες επιλογές για παιδιά στην Αθήνα, παρά την «κρίση». Παιδικά θεατρικά έργα, μουσικές και χορευτικές παραστάσεις, παρουσιάσεις βιβλίων με μουσική κλπ.
Η Όπερα όμως είναι κάτι το ξεχωριστό. Αφ’ ενός γιατί προϋποθέτει μια πολύπλοκη και «βαριά» παραγωγή, αφ’ ετέρου γιατί προέρχεται από λίγους ταλαντούχους δημιουργούς. Έτσι «Όπερα» προσφέρεται μόνον από την Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ), από το Μέγαρο Μουσικής, από την Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών (ΣΓΤ) και από το Δημοτικό θέατρο Πειραιά.
Φέτος λοιπόν πήγαμε σε 3 παραστάσεις:
«Μύθοι του Αισώπου» (μουσικό παραμύθι για τραγουδιστές, ορχήστρα & θέατρο σκιών του Δημήτρη Παπαδημητρίου) στην ΣΓΤ.
«Παραμύθια με την Καμεράτα» του Τάσου Ρωσόπουλου και της Δήμητρας Τρυπάνη.
«Προσοχή ο πρίγκιπας λερώνει» του Νίκου Κυπουργού στην ΕΛΣ.
Δεν πήγαμε στο πολύ καλό «Μαγικό βιολί» του Νίκου Ξανθούλη στο Δημοτικό θέατρο Πειραιά γιατί το είχαμε απολαύσει πριν από ένα ή δύο χρόνια στην Αθήνα.
1. Στους «Μύθους του Αισώπου» η σύνθεση ήταν ενδιαφέρουσα, το λιμπρέτο του Γιώργου Κορδέλλα ενδιαφέρον, η ερμηνεία των μονωδών καλή αλλά… δυσνόητη. Ευτυχώς η συνολική σύλληψη με τις πολλαπλές εναλλαγές στοιχείων και την παρεμβολή καραγκιόζη διατήρησε το ενδιαφέρον των μικρών και έτσι ο «μικρός κύριος» έφυγε ικανοποιημένος. Θεωρώ πάντως ότι η σήμανση 5-13 ετών ήταν εισιτΗριο-θηρική (κατά το ψηφοθηρική), γιατί τα μικρότερα των 8 ετών παιδιά δεν πρέπει να κατάλαβαν τίποτα εκτός από τον καραγκιόζη. Πολύ αρνητική στιγμή ήταν το κομμάτι ο «χορός για ένα άλογο & έναν γάϊδαρο» όπου δύο έγχορδα φλυάρησαν για πάρα-πάρα πολλά λεπτά σε μία δεξιοτεχνική πλην άχρηστη σύλληψη του συνθέτη.
2. Στη εκδήλωση «Παραμύθια με την Καμεράτα» στο μεν μουσικό παραμύθι «Το βασιλόπουλο και ο δράκος» του Τάσου Ρωσόπουλου η σύνθεση ήταν καλή, όμως το λιμπρέτο του Γιώργου Κοροπούλη κοινότυπο και πολύ μεγάλης διάρκειας, που δεν κατάφερε να σώσει η ερμηνεία του Πιατά που ήταν μεν καλή αλλά πάρα πολύ γρήγορη, με αποτέλεσμα να προφταίνουν οι ενήλικες με δυσκολία και τα παιδιά με πολύ μεγάλη δυσκολία να παρακολουθούν την πλοκή.
Στο 2ο παραμύθι «την εκδίκηση της Νεράϊδας» η μουσική ήταν απαράδεκτη, η ερμηνεία των Παπασταύρου-Μπρε καλή, αλλά το κείμενο… ακατάληπτο. Παρότι καθίσαμε στη 2η σειρά ο «μικρός κύριος» έπληξε αρκετά, αφού δεν καταλάβαινε την υπόθεση.
3. Και το αποκορύφωμα ήταν η πολυδιαφημισμένη υπερπαραγωγή της ΕΛΣ «Προσοχή ο πρίγκιπας λερώνει» με πολύ καλή μουσική του Νίκου Κυπουργού, καλό λιμπρέτο του Θωμά Μοσχόπουλου και καλή ερμηνεία από τους μονωδούς, πλην όμως… παντελώς ακατάληπτο! Οι ενήλικες με δυσκολία προλαβαίναμε να διαβάζουμε τον υπερτιτλισμό, αλλά τα παιδιά ούτε την πρώτη λέξη της κάθε παραγράφου. Αποτέλεσμα; Καταστροφική πλήξη και εξαρθρωτικά των σιαγόνων χασμουρητά. Ο μικρός κύριος και η παρέα του εκτονώθηκαν στη συνέχεια με τρεχαλητό και κρυφτό στον βασιλικό Κήπο.
Και αναρωτιέμαι: πως θα ξαναπροτείνω «Όπερα» στο μέλλον μετά από τέτοιες τραυματικές εμπειρίες;
Πρέπει οι αγαπητοί παραγωγοί τέτοιων προϊόντων τέχνης να καταλάβουν ότι ο σκοπός είναι να αγαπήσει ο μέσος μικρός θεατής την Όπερα και όχι να την ταυτίσει με την πληκτική «τιμωρία» που πρέπει να υποστεί στο σκοτάδι μιας χρυσοποίκιλτης αίθουσας ένα ηλιόλουστο πρωινό, πριν απολαύσει την ελευθερία του στο πάρκο ή ακόμα και την αλάνα (που φευ δεν υπάρχει πια).
Έτσι λοιπόν έχω να προτείνω: Α) να δίνεται από τους διοργανωτές μια ρεαλιστική ηλικιακή ψαλίδα, Β) τα κείμενα να είναι λίγο πιο μαζεμένα και Γ) να γίνεται χρήση μικροφώνου ακόμα και από τους Λυρικούς αοιδούς. Ναι, ναι, ξέρω, αυτό το τελευταίο είναι έγκλημα καθοσιώσεως και παραβίαση του άβατου στον κόσμο της Όπερας, αλλά ας γίνει μια εξαίρεση για την παιδική Όπερα, αφού τα παιδιά δεν προλαβαίνουν να διαβάζουν τον υπερτιτλισμό.
Ο Οδυσσέας Ξένος είναι ένας Οδυσσέας που γύρισε μετά από 15 χρόνια στην Ελλάδα, όπου θα παραμείνει ως ξένος μέχρι τον θάνατό του. Πρόκειται για συλλέκτη. Αντικείμενό του η ιδιαίτερη μουσική για λίγους & τα σπάνια βιβλία για ιδιαίτερους.
