Σε ρυθμιστή του πολιτικού σκηνικού στη Φιλανδία εξελίσσεται το μέχρι πρότινος μικρό και άσημο κόμμα των “Αληθινών Φιλανδών”. Από 4% το 2007, κατάφεραν να τερματίσουν τρίτοι με 19%, αφήνοντας πίσω τους ακόμα και το κεντρώο κόμμα της απερχόμενης πρωθυπουργού, σπάζοντας τον παραδοσιακό Φιλανδικό τρικομματισμό που θέλει τα δύο από τα τρία κόμματα εξουσίας να σχηματίζουν κυβερνήσεις συνεργασίας. “Κανείς δε θα μπορεί πλέον να μας αγνοεί“, δήλωσε ο αρχηγός τους, Τίμο Σόινι. Δυστυχώς, επαληθεύεται. Όχι μόνο δεν μπορεί κανείς να τους αγνοήσει, αλλά, με την αντιευρωπαϊκή στάση τους να είναι καθοριστική για τη συμφωνία αρωγής της Πορτογαλίας, φαίνεται να παίζουν ρόλο ρυθμιστή και να απειλούν να προκαλέσουν “αληθινούς μπελάδες” στην Ευρώπη.
Τι έφερε όμως τέτοια έκρηξη δημοφιλίας για τους “Αληθινούς Φιλανδούς”; Φιλανδοί εκλογικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι δεν είναι ένας, αλλά μια σειρά καθοριστικών παραγόντων. Καταρχήν, είναι η δυσαρέσκεια που προκάλεσαν οι κατηγορίες εναντίον του πρώην πρωθυπουργού και προέδρου του “Κόμματος Κέντρου”, για παράνομους χρηματισμούς από επιχειρηματίες και εμπλοκή σε υποθέσεις διαφθοράς. Επιπλέον, είναι οι ακραία διαφοροποιούμενες από το σύνολο θέσεις τους. Οι “Αληθινοί Φιλανδοί”, υποστηρίζουν ανοιχτά τη σκλήρυνση της μεταναστευτικής πολιτικής. Αντιτίθενται κατηγορηματικά στο γάμο μεταξύ ομοφυλοφίλων. Παράγουν έναν έντονα Ισλαμοφοβικό λόγο. Ασκούν σκληρή κριτική στην ιδέα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, πιστεύουν στην ιδέα της “εθνικής δημοκρατίας” και κατέβηκαν στις εκλογές με “σημαία” τους την άρνηση παροχής βοήθειας στην Πορτογαλία. Αυτός ήταν ο απώτερος σκοπός τους. Θέλησαν να δώσουν στις εκλογές αέρα δημοψηφίσματος για το ευρώ. Και όπως φαίνεται, σε μεγάλο βαθμό το πέτυχαν.
Μια δεύτερη ανάγνωση του εκλογικού αποτελέσματος, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι “Αληθινοί Φιλανδοί” πέτυχαν όχι μόνο για αυτά που υποστήριζαν, αλλά γιατί εξέφρασαν (ακραίες) θέσεις που τους διαχώριζαν από τα άλλα κόμματα. Έχτισαν μια εθνικιστική – λαϊκιστική ατζέντα, λέγοντας ότι οι Φιλανδοί, δεν έχουν καμία υποχρέωση να πληρώσουν τα χρέη των Ελλήνων, των Ιρλανδών και των Πορτογάλων. Ήταν πολλοί που συμφώνησαν με αυτή τη θέση και αυτούς κατάφερε να εκπροσωπήσει ο λαϊκιστής Σόινι. Με άλλα λόγια, δεν είναι μόνο το τι υποστήριξαν, όσο ότι έσπασαν την πολιτική μετριοπάθεια που κυριαρχεί στο συναινετικό δημοκρατικό περιβάλλον της Φινλανδίας, όπου τα τρία μεγάλα κόμματα εξουσίας είναι σύμφωνα στα κρίσιμα πολιτικά ζητήματα.
Ποια είναι όμως τα μηνύματα, που στέλνει το εκλογικό αποτέλεσμα; Το πρώτο είναι το τέλος της “βολικής συναίνεσης”. Το τέλος μιας ομογενοποιημένης πολιτικής ατζέντας, όπου μικρά ή μεγάλα προβλήματα κρύβονται κάτω από το χαλί. Πολλοί μιλούν και για το μεγάλο αδιέξοδο της Σοσιαλδημοκρατίας, που φοβάται να αγγίξει θέματα ταμπού όπως η μετανάστευση. Τα όρια στις πολιτικές πεποιθήσεις είχαν ρευστοποιηθεί και όλοι συμφωνούσαν σε όλα. Για να δούμε να συμβαίνει το τέλος της “βολικής συναίνεσης”, θα πρέπει τα τρία κόμματα να εγκαταλείψουν αυτή τη στάση που τους επέτρεπε τόσα χρόνια να κυβερνούν με μικρό πολιτικό κόστος. Θα πρέπει να διδαχτούν από τα λάθη τους και να αποκτήσουν ξεκάθαρες θέσεις.
Το δεύτερο είναι ότι η άνοδος των ‘Αληθινών Φιλανδών” οφείλεται στην ξενοφοβική ρητορική τους. Ο φόβος “πουλάει” εκλογικά. Το είδαμε να συμβαίνει και πέρυσι στη Σουηδία, όπου το νέο – ναζιστικής προέλευσης κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών κατέβηκε στις εκλογές με αίτημα το δραστικό περιορισμό της μετανάστευσης. Το είχαμε δει και λίγο παλιότερα, με ακροδεξιά κόμματα στην Αυστρία, την Ολλανδία, τη Γαλλία. Εσχάτως, βλέπουμε να ευδοκιμεί ο σπόρος της ξενοφοβίας και σε χώρες της κρίσης, όπως η Ελλάδα. Η εκτίναξη της ανεργίας, η φτώχεια, και η εντεινόμενη αβεβαιότητα για το μέλλον, είναι λίπασμα που τον κάνουν να φυτρώνει ακόμα πιο γρήγορα. Και όσο τα κόμματα του Δημοκρατικού τόξου στην Ευρώπη θα ψαρεύουν σε θολά νερά χωρίς καθαρές θέσεις για τα μείζονα προβλήματα, τόσο ο εφιάλτης του ρατσισμού και της ξενοφοβίας θα βγαίνει “αληθινός”…
Ο Ηλίας Τσαουσάκης είναι Πολιτικός Επιστήμονας, Σύμβουλος Στρατηγικής και Επικοινωνίας. Ειδικεύεται στον πολιτικό λόγο και την πολιτική επικοινωνία, καθώς και σε ζητήματα σχεδιασμού πολιτικής στρατηγικής. Δραστηριοποιείται επαγγελματικά στο χώρο από το 1996 (V. PRC, MRB, VENTRIS, Cloud_7)