Τα στοιχήματα είναι παγκοσμίως ανοικτά. Θα πτωχεύσει μέσα στο 2012 η Ελλάδα, παρασύροντας και την ευρωζώνη, ή θα έχουμε κάποιο χρηματοπιστωτικό θαύμα; Το ερώτημα αυτό βρίσκεται πρώτο και καλύτερο στα τραπέζια όλων των hedge funds. Τα τελευταία, παρά τις διάφορες αστειότητες που διαδίδονται όπως συνήθως από άσχετους “νονούς” της κοινωνίας, είναι διαχειριστές κεφαλαίων οι οποίοι δεν έχουν ιδιαίτερα καλές σχέσεις με πολιτικές εξουσίες. Τα hedge funds διαχειρίζονται κατά την αντίληψή τους δισεκατομμύρια δολλάρια και ευρώ, τα οποία ανήκουν κυρίως σε θεσμικούς επενδυτές. Επενδυτές οι οποίοι, σε περιόδους αβεβαιότητος, ενδιαφέρονται όχι τόσο να κερδίσουν όσο να μην χάσουν.
Στην εποχή μας, αυτό το τελευταίο στοίχημα ίσως να είναι και το σημαντικότερο. Γι αυτό, σήμερα, ένα από τα μεγάλα στοιχήματα των hedge funds ή επενδυτικών εταιρειών είναι η ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολλαρίου, με άγνωστο Χ την Ελλάδα. Σύμφωνα με εγκυρότατες πληροφορίες, από τον περασμένο Οκτώβριο τα σημαντικότερα hedge funds στην Νέα Υόρκη επενδύουν στην πτώση του ευρώ έναντι του δολλαρίου και “παίζουν” μία σχέση που θα κυμαίνεται από 1,15 έως 1. Ειρήσθω εν παρόδω, τα ίδια επενδυτικά ταμεία από το 2008 έως σήμερα έχουν κερδίσει πάνω από 110 δισεκατ. δολλάρια “παίζοντας” την πτώση του ευρώ έναντι του δολλαρίου, από το 1,51 στην ισοτιμία 1,35 ευρώ-δολλάριο.
Επισημαίνουμε ότι μεταξύ των κορυφαίων hedge funds που “παίζουν” το στοίχημα της πτώσης είναι και αυτό του Τζωρτζ Σόρος, το SAC Capital Advisors. Έτσι τους τελευταίους μήνες πληθαίνουν στον διεθνή οικονομικό Τύπο οι αναλύσεις που ευνοούν την πτώση της ισοτιμίας ευρώ/δολλαρίου εις βάρος του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος. Κατά κύριο δε λόγο, οι αναλύσεις αυτές έχουν στόχο το μαλακό υπογάστριο της ευρωζώνης, που είναι η έλλειψη ενιαίας οικονομικής πολιτικής, ήτοι μία στοιχειώδης κοινή δημοσιονομική διακυβέρνηση.
Στο πλαίσιο αυτό, ο ίδιος ο Τζωρτζ Σόρος κατηγορεί τους ηγέτες της ευρωζώνης για τις πολιτικές λιτότητος που εφαρμόζουν, τονίζοντας ότι υπονομεύουν την ανάπτυξη. Με άλλα λόγια, ο Ουγγρο-Αμερικανός δισεκατομμυριούχος βάλλει κατά των σταθεροποιητικών πολιτικών γιατί γνωρίζει ότι οι τελευταίες είναι ενισχυτικές του ευρώ. Είναι όμως και προϋπόθεση για την εκπόνηση και εφαρμογή στην ευρωζώνη κοινών δημοσιονομικών κανόνων, αν η τελευταία θέλει να επιβιώσει. Συμβαίνει, ωστόσο, η επιβίωση της ευρωζώνης να μην εξυπηρετεί τις επενδύσεις στην κατάρρευση του ευρώ έναντι του δολλαρίου, πάνω στην οποία, λένε οι πληροφορίες μας, έχουν επενδυθεί περί τα 300 δισεκατ. δολλάρια. Μια παρόμοια επένδυση σημαίνει ότι μέσω της μόχλευσης, στην πράξη, πάνω στην κατάρρευση του ευρώ “παίζονται” περί τα 3 τρισεκατ. δολλάρια.
Στο σημείο αυτό πρέπει να πούμε στους αναγνώστες μας ότι το πρώτο τεχνικό χαρακτηριστικό των hedge funds είναι η προσφυγή τους στην μόχλευση. Η τελευταία σε γενικές γραμμές ορίζεται ως η σχέση της μάζας των ενεργητικών που βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο και την κεφαλαιακή βάση που διαθέτει το επενδυτικό ταμείο. Έτσι, ένα hedge fund στο οποίο οι επενδυτές εμπιστεύθηκαν 100 εκατ. ευρώ και που έχει επενδύσει 300 εκατ. ευρώ, παρουσιάζει μόχλευση ίση με 3. Κατά κανόνα όμως η μόχλευση αυτή στις ΗΠΑ μπορεί να φθάσει και να γίνει ίση με 10. Συνεπώς, αν σε ένα fund οι επενδυτές έχουν εμπιστευθεί 1 δισεκατ. δολλάρια, το τελευταίο μπορεί να επενδύσει 10 δισεκατ. δολλάρια, τα οποία συνήθως δανείζεται είτε από τις τράπεζες που αποκαλούνται prime broker, είτε αξιοποιώντας την μόχλευση που προσφέρουν τα αποκαλούμενα παράγωγα εργαλεία. Στην πράξη δε, τα τελευταία απαιτούν πολύ χαμηλή κινητοποίηση ρευστού χρήματος, η οποία συνήθως ξεπερνά το 15% των υποκείμενων ενεργητικών.
Εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι γύρω από το ευρώ και την πορεία του τα στοιχήματα είναι γερά και τα επενδυτικά συμφέροντα τεράστια. Είναι επίσης σαφές ότι τα συμφέροντα των hedge funds και των πελατών τους δεν συμπίπτουν απαραιτήτως και με την αμερικανική επί του θέματος πολιτική, η οποία είναι για την ώρα υποστηρικτική του ευρώ και της περαιτέρω επιβίωσής του. Οι Αμερικανοί υπεύθυνοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι, αν για παράδειγμα η Ελλάδα, η οποία και πυροδότησε την κρίση της ευρωζώνης, χρεοκοπήσει αιφνιδίως και εξέλθει από την ευρωζώνη, τότε δεν καταρρέει μόνον το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Την ίδια τύχη θα έχει και το βορειοατλαντικό. Επίσης, η χρηματοπιστωτική κρίση που θα ακολουθούσε θα πυροδοτούσε μία πολυετή διεθνή οικονομική ύφεση, με την ανεργία στις αναπτυγμένες χώρες να εκτοξεύεται στο 20% του ενεργού πληθυσμού. Σαφώς λοιπόν η θέση των ΗΠΑ δεν συμπίπτει με τις αντίστοιχες επιδιώξεις αυτών που, μέσω δήθεν φιλοκοινωνικών κεϋνσιανού περιεχομένου συνταγών θέλουν να επισπεύσουν την πτώση του ευρώ.
Όλα αυτά δείχνουν ότι το 2012 θα είναι μία κρισιμότατη χρονιά για την Ευρώπη και την παγκόσμια παρουσία της. Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα, η οποία, όπως ήδη γράψαμες τις στήλες αυτές, αν μέχρι την 20η Μαρτίου 2012 δεν έχει βρει λύση στο “κούρεμα” του χρέους της με τους δανειστές της και δεν έχει περιορίσει τις δημόσιες δαπάνες της, τότε η ξαφνική χρεοκοπία της θα πρέπει να θεωρείται βεβαία. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση προετοιμάζονται για το ενδεχόμενο αυτό.
Ο Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλος είναι δημοσιογράφος. Επίτιμος διεθνής πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και πρώην πρόεδρος της ΈΣΠΗΤ.
